Συναγερμό για τη δημόσια υγεία σε διεθνές επίπεδο κήρυξε ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας λόγω της έξαρσης κρουσμάτων της ευλογιάς των πιθήκων (mpox) στην Κεντρική Αφρική.
Μόλις λίγα 24ωρα μετά το προειδοποιητικό «καμπανάκι» του ΠΟΥ έγινε γνωστό πως εντοπίστηκε το πρώτο κρούσμα της ευλογιάς των πιθήκων στην Ευρώπη και συγκεκριμένα στη Σουηδία.
Οι επιστήμονες του διεθνούς Οργανισμού επισημαίνουν πως εντοπίστηκε ένα νέο στέλεχος της ασθένειας, πιο θανατηφόρο, που ήδη έχει εξαπλωθεί σε 16 αφρικανικές χώρες, ενώ έχει εντοπισθεί σε Σουηδία και Πακιστάν.
Πρόκειται για τη δεύτερη φορά που Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας θέτει σε επαγρύπνηση τις υγειονομικές Αρχές σε διεθνές επίπεδο για την ιογενή λοίμωξη που εξαπλώνεται μέσω της στενής επαφής μέσα σε δύο χρόνια.
Η απόφαση να κηρυχθεί και πάλι κατάσταση έκτακτης ανάγκης διεθνούς ανησυχίας οφείλεται στην εμφάνιση ενός νέου στελέχους του ιού, με την ονομασία clade Ib, το οποίο φαίνεται να μεταδίδεται πιο εύκολα και να προκαλεί σοβαρότερα συμπτώματα. Το πόσο θανατηφόρο είναι το νέο στέλεχος, παραμένει ακόμα άγνωστο.
Όπως επισημαίνει το Reuters, ο ιός μπορεί να απειλεί τις ζωές των ανθρώπων, ωστόσο, θεωρείται απίθανο να λάβει τις διαστάσεις της πανδημίας της COVID-19, δεδομένου ότι δεν μεταδίδεται εύκολα μέσω του αέρα.
Επιπρόσθετα, υπάρχουν εργαλεία που αποδεδειγμένα λειτουργούν για να σταματήσουν την εξάπλωση και να βοηθήσουν τους πιο ευάλωτους πολίτες, όπως τα εμβόλια.
Πώς μεταδίδεται o ιός
Η mpox πρόκειται για μια ιογενής ασθένεια που μεταδίδεται από τα ζώα στους ανθρώπους.
Μπορεί επίσης να μεταδοθεί από άνθρωπο σε άνθρωπο με τη στενή σωματική επαφή.
Φέτος, παρατηρείται αύξηση των κρουσμάτων κατά 160%, σε σύγκριση με την αμέσως προηγούμενη χρονιά, σύμφωνα με τα δεδομένα που έδωσαν στη δημοσιότητα τα αφρικανικά Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νόσων (Africa CDC) την προηγούμενη εβδομάδα.
Ποια είναι τα συμπτώματα της ευλογιάς
Όπως επισημαίνει η Ευρωπαϊκή Πύλη Πληροφοριών Εμβολιασμού, τα συμπτώματα περιλαμβάνουν βλάβες που μπορεί να είναι δύσκολο να διαφοροδιαγνωστούν από λοιμώξεις που προκαλούν άλλοι ευλογοϊοί και, σε κάποιο βαθμό, από την ευλογιά των πουλερικών.
Τα άτομα που έχουν προσβληθεί από την ευλογιά των πιθήκων εμφανίζουν ένα συνδυασμό των ακόλουθων συμπτωμάτων:
-
κεφαλαλγία
-
ρίγος
-
εξάντληση
-
οίδημα των λεμφαδένων
-
οσφυαλγία και μυϊκούς πόνους
-
βλάβες των βλεννογόνων και δερματικό εξάνθημα
Το εξάνθημα μπορεί να εμφανιστεί πριν ή μετά των άλλων συμπτωμάτων. Συνήθως εντοπίζεται στο πρόσωπο, στα χέρια, στα πόδια, γύρω από τα γεννητικά όργανα ή τον πρωκτό. Οι δερματικές βλάβες συχνά εμφανίζονται αρχικά ως κηλίδες που εξελίσσονται σε φυσαλίδες με υγρό. Στη συνέχεια, σε εφελκίδες με εσχάρα, πριν από την πλήρη επούλωση του δέρματος.
Τα περισσότερα άτομα που προσβάλλονται από την ευλογιά των πιθήκων αναρρώνουν χωρίς να εμφανίζουν επιπλοκές. Τα νεοδιαγνωσθέντα κρούσματα ευλογιάς των πιθήκων θα πρέπει να υποβάλλονται σε ιατρική εκτίμηση για τη σοβαρότητα της νόσου και τους παράγοντες κινδύνου.
Θεραπεία
Σύμφωνα με πληροφορίες, η θεραπεία εστιάζει κυρίως στην βελτίωση των συμπτωμάτων.
Η θνητότητα στις χώρες της Αφρικής κυμαίνεται μεταξύ 1-10% για τα στελέχη της Κεντρικής Αφρικής, ενώ για τα στελέχη της Δυτικής Αφρικής που αποτελούν αυτά που έχουν ταυτοποιηθεί στην πρόσφατη έξαρση στην Ευρώπη, η θνητότητα στην Αφρική είναι περίπου 3%. Στις επιδημικές εξάρσεις στο Δυτικό Ημισφαίριο δεν καταγράφηκε κανένας θάνατος.
Πώς μπορεί κάποιος να προσβληθεί από τον ιό
Σε περίπτωση που κάποιος έχει άμεση επαφή με κάποιον που νοσεί, διατρέχει τον κίνδυνο να προσβληθεί από τον ιό. Η επαφή με ρουχισμό, κλινοσκεπάσματα, πετσέτες, αντικείμενα και άλλες επιφάνειες που έχει αγγίξει κάποιος που νοσεί με την ευλογιά των πιθήκων μπορεί επίσης να οδηγήσει σε μετάδοση του ιού της ευλογιάς των πιθήκων.
Τα άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα λόγω των υποκείμενων νοσημάτων τους, καθώς και λόγω της λήψης ορισμένων φαρμάκων ή θεραπειών (π.χ. η χημειοθεραπεία), μπορεί να είναι πιο ευάλωτα στην ευλογιά των πιθήκων και στις επιπλοκές της.
Σε ποιους συστήνεται το εμβόλιο;
Το εμβόλιο Jynneos συνιστάται για άτομα ηλικίας 18 ετών και άνω που διατρέχουν υψηλό κίνδυνο μόλυνσης από τον ιό ευλογιάς mpox και ανήκουν στις παρακάτω κατηγορίες υψηλού κινδύνου:
-
Άνδρες που έχουν σεξουαλικές επαφές με άνδρες (MSM), άνδρες που έχουν σεξουαλικές επαφές με άνδρες και γυναίκες, και διεμφυλικά άτομα. Όλα τα άτομα από τις παραπάνω ομάδες θεωρούνται αυξημένου κινδύνου αν έχουν πρόσφατο ιστορικό πολλαπλών ερωτικών συντρόφων, δηλαδή όσοι έχουν περισσότερους από 5 ευκαιριακούς συντρόφους ή έχουν μολυνθεί από κάποιο σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα (ένα τουλάχιστον) τους τελευταίους 3 μήνες.
-
Επαγγελματίες υγείας οι οποίοι εργάζονται σε χώρους με υψηλό κίνδυνο έκθεσης στον ιό της ευλογιάς mpox (π.χ. εργαστήρια, ειδικές μονάδες).
-
Άτομα τα οποία έχουν έρθει σε στενή σωματική επαφή με επιβεβαιωμένο κρούσμα του ιού της ευλογιάς mpox, σε διάστημα 4 έως και 14 ημερών μετά από την έκθεση, εφόσον δεν έχουν αναπτύξει συμπτώματα, ανεξαρτήτως φύλου.
-
Άτομα που έχουν συχνή και στενή επαφή με τις προηγούμενες κατηγορίες.
-
Μεταξύ των ατόμων που ανήκουν στις παραπάνω κατηγορίες, ιδιαίτερα σημαντικός είναι ο εμβολιασμός των ανοσοκατασταλμένων ατόμων.